مزایای قنداق نوزاد

آیا نوزادم را قنداق کنم یا نه؟

آیا مزایای قنداق نوزاد را می‌دانید؟ قنداق کردن قدیمی‌ترین و باستانی‌ترین روش‌های مراقبت و محفوظ نگه داشتن کودکان است. در این روش کودک را داخل یک پارچه و یا پتوی نازک می‌پیچیدند تا احساس امنیت بیشتری کند.

قرن‌های متمادی در فرهنگ‌ها و نقاط مختلف جهان از قنداق کردن استفاده می‌شده تا کودک آرامش بیشتری داشته باشد، راحتی بیشتر و خواب بهتر به همراه آرامش بیشتر نوزاد، نتیجه مثبت قنداق کردن درست و اصولی می‌باشد.

اخیراً این سنت قدیمی مجدداً مورد توجه قرار گرفته است. برای نمونه قنداق کردن در انگلستان خیلی مرسوم شده است. والدین انگلستانی معتقدند، قنداق کردن آرامش بیشتری به کودک داده، گریه بیش از حد او را کاهش می‌دهد.

معمولاً بعد از به دنیا آمدن نوزاد، پرستارها در بیمارستان، نحوه قنداق کردن را به شما آموزش می دهند. گفته می‌شود با قنداق کردن،‌ نوزاد در واقع احساسی که قبل از تولد و در رحم مادر داشته است، برایش تداعی می‌شود و به همین دلیل آرامش بیشتری دارد. با توجه به نکات فوق بر آن شدیم در این مقاله مبحث مزایای قنداق نوزاد را دنبال کنیم.

قنداق کردن دقیقا به چه معناست؟

قنداق کردن به هنر پیچاندن پارچه یا چیزی شبیه آن به دور نوزاد گفته می‌شود. هدف از این کار، گرم‌تر نگاه داشتن نوزاد و در عین حال افزایش ایمنی وی در برابر بعضی خطرات است.

شاید برخی مادران جوان و کم تجربه، این سؤال را مطرح کنند که منظور از «افزایش ایمنی» چیست؟ با پیچاندن پارچه‌ به دور بدن نوزاد، در واقع احتمال دست و پا زدن او کمتر می‌شود. لذا احتمال کمتری وجود دارد که نوزاد در وضعیتی ناپایدار قرار گیرد. همچنین این کار به گرم‌تر ماندن نوزاد کمک زیادی می‌کند. در روزهای نخست تولد، هنوز ترموستات درونی نوزاد فعال نشده و این احتمال وجود دارد که با کوچک‌ترین تغییرات دمایی، نوزاد دچار سرماخوردگی شود. به طور کلی قنداق کردن به افزایش آرامش نوزاد کمک شایانی می‌کند.

چه زمانی نوزاد را قنداق کنیم؟

توصیه می‌کنیم قنداق کردن نوزاد را بارها تمرین کنید تا آن را بدون نقص انجام دهید. قنداق، باید زمانی انجام شود که نوزاد به خوبی شیر خورده، آروغ زده، پوشک او عوض شده و چندان هم خسته نباشد.
بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند، قنداق کردن را به عنوان شیوه‌ای مؤثر، جهت آرام ساختن نوزاد استفاده شود. به خصوص در مواقعی که به هر دلیل تحت تأثیر محرک‌های محیطی قرار گرفته و نا آرام شده است. همچنین وقتی نوزاد را قنداق می‌کنید، ‌تقریبا در شرایطی قرار می‌گیرد که شباهت زیادی به درون رحم مادر دارد.  دلیل مهم به سرعت آرام  شدن نوزاد پس از قنداق همین تشابه می‌باشد. مزایای قنداق نوزاد را در ادامه بیشتر بررسی خواهیم کرد.

اهمیت آموزش قنداق کردن

یادتان باشد اگر می‌خواهید نوزادتان را قنداق‌ پیچ کنید، باید پیش از هر کاری مطمئن باشید که این کار را به خوبی آموخته‌اید. در واقع درست انجام دادن این کار اهمیت زیادی دارد. زیرا اگر اندکی پارچه را سفت‌تر از حد متعارف، دور نوزاد بپیچید، ممکن است به مفاصل حساس او آسیب زیادی وارد شود. حتی در برخی موارد مشاهده شده که مادران ناآگاه و کم تجربه، پارچه را با فشار زیادی به دور نوزاد پیچانده و آسیب‌هایی به استخوان ران و لگن او وارد کرده‌اند.
در این موارد بروز عارضه «دیسپلازی مفصل ران» پدیده‌ای شایع است. پزشکان در خلال بررسی‌های دوره‌ای متوجه این عارضه شده و درمان‌های لازم را آغاز می‌کند.

مطالعات نشان می‌دهد سابقه فامیلی، خارج ساختن نامناسب نوزاد از رحم و جنسیت نوزاد(دختر) خطر ابتلا به دیسپلازی مفصل ران را افزایش می‌دهد. برای اینکه مطمئن شوید نوزادتان در حین قنداق شدن دچار عارضه دیسپلازی مفصل ران نمی‌شود، توصیه می‌کنیم فضای کافی در انتهای قنداق پیچ، لحاظ کنید تا نوزاد بتواند پاهایش را اندکی خم کند.

مزایای قنداق نوزاد

فرقی نمی‌کند از قنداق نخی و یا قنداق فرنگی استفاده کنید.‌ یکی از مهم‌ترین مزایای قنداق نوزاد آن است که باعث می شود نوزاد از تکان خوردن‌های خود نترسد.! احتمالاً تا کنون متوجه تکان‌های ناگهانی نوزادتان در خواب شده باشید. البته این تکان‌ها واکنش‌هایی غیرارادی و البته برای نوزادان کاملاً طبیعی هستند. یکی از اهداف قنداق کردن مقابله و محدود کردن همین حرکات و تکان‌های غیرارادی است. زیرا باعث ترسیدن و از خواب بیدار شدن نوزاد می‌شوند. بنابراین با قنداق کردن، نوزادتان خواب طولانی‌تر و بهتری خواهد داشت.

متخصصین بر این باورند که قنداق کردن احساس امنیتی که نوزاد در داخل رحم مادر داشت را بازسازی می‌کند. به خاطر اینکه در رحم مادر، نوزاد فضای کمی برای حرکت کردن داشت، دقبقاً همانند قنداق. لذا این احساسِ احاطه شدن در ماه‌های اولیه، آرامش بیشتری به نوزاد داده و گریه‌هایش را کاهش می‌دهد.

آیا قنداق کردن ریسک‌پذیر و خطرناک است؟

اگر  قنداق کردن نوزاد را خیلی سفت و محکم انجام دهید، ممکن است به قدرت تحرک و حتی رشد او آسیب برسانید! پاهای نوزادان خیلی حساس هستند و هنگام قنداق کردن باید خیلی مراقب بود. اگر پاها را خیلی سفت کنار هم نگه دارید، و یا اینکه کج قنداق کنید، احتمال آسیب رسیدن به پاهای نوزاد و توانایی حرکتی او کم نیست! علاوه بر این، بالاتر از شانه‌های نوزاد را هم نباید قنداق کرد. سر و گردن نوزاد همیشه باید بیرون باشد.

باید دقت کنید که نوزاد فضای کافی برای تکان دادن پاهای خود داشته باشد. از این حیث، قنداق فرنگی شاید مزیت بیشتری داشته باشد. زیرا فضای بیشتری در اختیار نوزاد قرار می‌دهد. اندازه این قنداق‌ها که شبیه به کیسه خواب هستند، معمولاً‌ استاندارد بوده و می‌تواند خیال شما را تا حدی آسوده کند.

عوارض ناشی از قنداق غیر اصولی

شاید شما هم تا حالا چیزی در مورد سندروم مرگ ناگهانی نوزاد شنیده باشید. این سندروم که آن را به اختصار SIDS می‌نامند، در واقع مرگ نوزاد در خواب، بدون هیچ پیش‌بینی و بدون برجای‌ گذاشتن هیچ‌ گونه عارضه‌ای در بدن نوزاد است. SIDS عموماً در نوزادانی رخ می‌دهد که در تخت‌خواب هستند. به همین خاطر به اسم بیماری «مرگ تخت‌خواب» هم معروف شده است. اما مرگ ناگهانی نوزاد چه ارتباطی با قنداق کردن دارد؟

تحقیقات نشان داده است که قنداق کردن به نوبه‌ی خود تاثیری روی این سندروم ندارد، ولی استفاده از روش‌های اشتباه برای قنداق کردن ممکن است منجر به مرگ ناگهانی نوزاد در خواب شود! برای مثال، نوزاد قنداق شده را هرگز نباید به «رو» بخوابانید و هرگز نباید به قفسه سینه و قلب او فشار وارد شود. علاوه بر این، برای قنداق کردن نباید از پارچه‌های محکم و ضخیم استفاده کرد. همیشه از قنداق نخی نرم و نازک استفاده کنید!

به گفته‌ی متخصصین، اگر قصد قنداق کردن نوزادتان را دارید، این کار را باید از بدو تولد، هم قبل از خوابِ روز و هم قبل از خوابِ شب انجام داد تا نوزاد به این شرایط عادت کند. برای مثال از ۳ ماهگی شروع به قنداق کردن نوزاد نکنید. در این سن SIDS بیش از هر زمان دیگری کودک را تهدید می‌کند. علاوه بر این، کودک ۳ ماهه به آزاد بودن عادت کرده است، تغییر دادن عادت او در این سن ممکن است او را آسیب‌پذیرتر کند.

نوزاد قنداق شده را نزدیک خود نخوابانید

اگر در کنار کودک خود می‌خوابید، بهتر است که او را قنداق نکنید. زیرا ممکن است روانداز شما روی نوزاد بیفتد و باعث گرم شدن بیش از حد بدن او شود. افزایش دمای محیط و بدن نوزاد خطر SIDS را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، اگر هنگام خواب خیلی به نوزاد نزدیک شوید، به علت بسته بودن دست و پای نوزاد، نمی‌تواند دست و پای خود را حرکت دهد و شما را بیدار کند.

تا چه زمانی کودک را قنداق کنیم؟

پزشک‌ها توصیه می‌کنند، اگر تمایل به قنداق کردن دارید، این کار را فقط تا حدود ۲ ماهگی نوزاد انجام دهید. زیرا نوزاد غلت زدن را در حدود ۲ ماهگی یاد می‌گیرد و در این سن، کنترل بیشتری روی بدن خود دارند. قبلاً گفته شد که نوزادِ قنداق شده حتماً باید «به پشت» بخوابد. نوزاد بزرگ‌تر از ۲ ماه غلت زدن را یاد می‌گیرد، این در حالی است که نوزاد قنداق شده هرگز نباید دمر و یا به پهلو بخوابد.

به صورت کلی زمانی که نوزاد را قنداق می‌کنید، حتماً‌ حواستان به او باشد که به‌ صورت اتفاقی غلت نزند. البته برخی از انواع قنداق فرنگی در اندازه‌های مختلف و برای سنین مختلف کودکان هستند. اگر در مجموعه سیسمونی خود از این نوع قنداق‌ها خریده باشید، می‌توانید برای زمان بیش از ۲ ماه هم از آنها استفاده کنید.

قنداق کردن نوزاد به چه صورت باید انجام شود؟

در ابتدا پارچه را بر روی سطحی صاف، پهن کرده و از یک گوشه‌ی آن به اندازه ۲۰ سانتیمتر تا کنید تا لبه‌ای صاف داشته باشید. سپس نوزاد را به پشت، طوری که شانه او هم سطح لبه صاف باشد، روی پارچه بخوابانید. در ادامه بازوی چپ نوزاد را کنار بدنش قرار داده، گوشه پارچه در همان سمت را بر روی بدنش کشیده و با عبور از روی بازوی راست در قسمت پشت قرار دهید. سپس همین کار را با بازوی سمت راستش انجام دهید. نهایتاً انتهای پارچه، یعنی جایی که به پاهایش نزدیک است را تا کرده و با گره زدن دو گوشه پشتی، به خوبی ثابتش کنید.

باید مراقب باشید پاهای نوزاد آزادی عمل نسبی داشته باشد به نحوی که مفصل ران، امکان جابجایی داشته و پاها نیز تا حدودی جای مانور دادن داشته باشند.